Luns, salvo para os zapateiros, todo o bo remata...
martes, 30 de marzo de 2021
REFLEXIÓN...DOCES SOÑOS
SURREALISMO INFANTIL
O curso pasado dei clase de Valores Éticos en 1º da ESO (alumnos de 12 anos) por primeira vez na miña vida. Foi unha experiencia moi gratificante. Cada clase é unha caixa de sorpresas. Fales do tema que fales, sempre hai algunha intervención diverxente que me desorienta. Poreivos un dos exemplos máis curiosos. Como adoito dicir que, ao principio da clase, poden suscitar dúbidas sobre calquera tema, un alumno contou que, como estaba habituado a oírlle ao pai dicir que moitas das cousas que di ou fai a nai son surrealistas, decidiu saber en Google que significaba esa palabra, e atopou unha frase que traía anotada: “O surrealismo é tan fermoso como o encontro fortuíto dun paraugas e unha máquina de coser sobre unha mesa de disección”. Podía explicarlla?
O primeiro que pensei foi que me estaba ben por incauto. Os alumnos de Bacharelato, afogados pola Selectividade e as notas de corte, non teñen cerebro máis que para contidos curriculares. Pero os de 1º da ESO non esgotaron aínda o combustible da curiosidade. Alí tiña a proba máis evidente. O segundo que me veu á cabeza foi o significado de surrealismo, escritura automática, collage e demais conceptos de Historia da Arte que se dan no Bacharelato, pero que, evidentemente, non podía utilizar cun neno de 12 anos. Con aquela frase Lautrémont quería dar a entender que a poesía e a arte son irracionais. Se acercamos dúas cousas aparentemente estrañas (canto máis estrañas mellor), sen ningunha relación, nun lugar co que tampouco teñen nada que ver, experimentamos emocións moi intensas e diversas, que non saberemos explicar. Ía dicirlle iso a aquel neno? Por suposto que non. El estaba diante dun profesor e os profesores sabemos explicar as cousas.
Menos mal que o meu cerebro se crece ante a adversidade. E a maior adversidade, negarse a recoñecer que non sabía explicarllo. “Vaiamos por partes”, díxenlle para gañar tempo, “paraugas e máquina de coser sabes o que significan, pero, disección?” “Si”, díxome”, “mireino no dicionario: cortar os órganos dun cadáver, por exemplo, para poder analizalos”. “Ben”, continuei, “pois agora imaxínate a situación. Unha mesa de disección, con todo tipo de instrumentos para cortar e analizar, e de súpeto vén andando por un estremo da mesa un paraugas e polo outro unha máquina de coser. Non se coñecen de nada, nada teñen en común, pero de súpeto están un fronte a outro. Que cres que sucedería?” Tanto eu como o alumno quedamos pensando. El, relaxado; eu, atemorizado. Non se me ocorría que podía pasar entre aquel paraugas e aquela máquina de escribir. Teoricamente debería haber un estoupido de múltiples significados poéticos na miña mente, pero o único que estaba estoupando naquel momento era a miña autoestima pedagóxica. “Unha cousa”, dixo de súpeto o alumno, “sabes se o paraugas está pechado ou aberto?” “A ti que che parece?”, díxenlle, sen saber aínda que dicir. “Que depende moito de se chove ou non chove”, respondeu con lóxica. Foi entón cando ocorreu un milagre didáctico que non esquecerei na miña vida. “Tamén podería ser que chovese e non chovese, non che parece?”, espeteille, sen pensar o que dicía, e superado polas circunstancias, ao alumno. “Non oh, non me parece”, dixo, “sería demasiado surrealista”.
X. Ricardo Losada
lunes, 29 de marzo de 2021
MIS BESOS
Mis besos
serán fríos
pero son mis besos
serán ardientes
porque son mis besos
mis besos serán cortos
pero salen del corazón
me los dicta el alma
son mis besos
mis besos serán dulces
aunque sean fugaces
a cualquier hora
pero son mis besos
mis besos solo son para ti
con el permiso de mi corazón
quiero amarte eternamente
con todo mi ser
mis besos serán tristes
cuando estemos alejados
te los llevará el viento
allá donde te encuentres
y en esa lontananza
sabrás distinguir
si son besos de amor
o besos de ficción.
Miguel
Alberto,2021
LA ADVERTENCIA
Si alguien piensa que a estas alturas de mi vida pueden mover los hilos y hacerme bailar al son de su música triste y cansina recuerden que no rindo pleitesía a ningún Rey, no es mi estilo y si tengo dudas...es porque dos más dos siempre fueron cuatro y podrán ser más viejos , pero no más sabios...pues ya está demostrado que enseñan más los palos que los años. Subestimarme no es una apuesta segura, es un acicate que me impulsa a subir como la espuma. Señores, ya que tienen montado el tinglado creyendo que bailo las aguas que insistís en remover, ¡venga!,¡ no decaiga la fiesta!¡ el espectáculo debe continuar!,¡¡¡no dejaré que vosotros los payasos quedéis sin los aplausos!!!
Mano Figueira,2021REFRÁNS E DITOS POPULARES (recopilados dos séculos XVIII e XIX) (26)
À mullèr
que d´alto fia o fuso lle cai e o cu ll´asubia.
Fidalgo pòbre n´o palleiro mòrre.
Fidalgas pòbres e bestas véllas acaban as nòsas tèrras.
Fillo fuche, pai seràs, cal fixères, toparàs.
O que tèn fillos non reventa de cheo.
(ditos
populares)
¡Ai filliño, as venturas d´a tèrra comèzan e
vòan...!
Y-è qu´a vida son ventos y-os hòmes Hérbèiras na
touza. (M L Gonzalez)
Ò frescor d´aquel sitio retirado, en que rujir a
auga s´escoitaba contigo parecendo que falaba, sin nunca se deter; como gotas,
qu´ali d´èla estraviadas fio a fio caian no pilón,así as bàgoas en via borboton
d´os ollos meus caer. (Marcial Valladares)
Santo-Cristo de Fistèrre, Santo d´a barba dourada,
ajudam´a remontar a laje d´a Touriñan.
(cant. Popular)
Fòl sobado maìs fariña lèva.
Fòl mollado masa lèva. (ditos populares)
Todo, todo pasou, como o foguete sòbe, estoupa e
baixa, sin rastro d´o camiño que levou.
(J. M. Pintos)
Queridiña, queridiñamente, iban caindo,
caindo...as folepiñas dá nève. (Curros Enriquez)
Os solteiros valen ouro, os casados valen plata,
os viudos calderilla, os vellos folla de lata. (cant. Popular)
Jesús
Guimarey Mascaró,2021
SOLEDAD
Cuando la
soledad nos encuentre
al borde del final del sendero
sabremos si valió la pena
ser un humilde viajero
si nos alcanza la noche
y no hicimos un gran fuego
será una noche muy larga
será muy duro el invierno
si nos levantamos al alba
para apostar en el juego
de la lucha diaria
por crear un mundo nuevo
si nos vemos en la sombra
si no buscamos caminos
seremos almas errantes
perdidos en el olvido
pero si al amanecer el día
cogemos con fuerza la vida
tal vez consigamos caminos
para recorrer con alegría
piedad si me equivoco
salud si estoy enfermo
pues solo soy un soñador
perdido en el universo
Paki
Espiño,2021
domingo, 21 de marzo de 2021
REFLEXIÓN...CEO AZUL
Día Mundial da Poesía...
SOÑANDO
He soñado
en tiempos pasados
en los días de amor a raudales
en tiempos del gran sufrimiento
por haberte olvidado de mi
he soñado que estaba a tu lado
recibiendo tu amor como antes
en los días de la adolescencia
bebiendo en tus labios ardientes
he soñado que solo eras mía
para darte y recibir el amor
igual que en tiempos pasados
¡aunque lejos, los vea tan cerca!
He soñado en noches difusas
aguardando el amanecer
para ver si estabas conmigo
y así...volverte a ver
he soñado, te veía amor mío
entregarme ese gran corazón
que anhelo con todo mi ser
y amarnos de nuevo otra vez
he soñado con tus dulces besos
días infinitos de amor y pasión
cuando todo era fuego
en tu gran corazón.
Miguel
Alberto,2021
SENTIMENTOS
Tódalas
letras do mundo
non valen un sentimento
que te ceiben nun abismo
de pouco e tanto sufrimento
pasa a folla doutra historia
cos pés afincados no chan
non houbo pena nin gloria
pa quen non tivo miseria
correndo sempre para non chegar
a perder ou a
gañar
sempre co empeño comprado
quen deixe todo abandoado.
M. Dolores
Ríal,2021
ENTENDER A VIDA
Por qué ti
es grande?
e eu tan pequena
por qué nos confunde a noite?
Cando hai lúa chea
non son ninguén
non valgo nada
se non loito na vida
se non loito con ganas
eu non son forte
nin pretendo selo
solo son o que ves
no reflexo do espello
un espello en anacos
que a vida foi rompendo
cando ainda era nena
e tiven que deixar de selo
espertando un día
sendo nai de tres criaturas
sen tempo a medrar
tiven que coñecelos criados
aprender a medrar
sin que importen os anos
os anos eran poucos
para tantos traballos
ahí estaba eu
soiña na cama
con tanto pañal
nesa loita diaria
eran tempos confusos
eu chea de dúvidas
se sería boa nai
desas tres criaturas
o tempo era pouco
e pasaba de presa
cando me dín conta
xa finara esa nena
os nenos medraron
máis quedaron as dudas
se toparían o camiño
para seguir a andadura
non puden quitar as pedras
que topei no camiño
só puden facelos fortes
para andar amodiño
agora xa son pais
porque así o elixiron
tócalle a eles agora
ensinar ós meniños
a vida, non e vida
se non a bebes
a modo
saboreando cada intre
mentres non estés morto.
Paki
Espiño,2021
AMOR PROPIO
Nos
pasamos la vida dando todo lo que somos a quienes queremos y corremos a ciegas
a veces a puntos muertos, que no nos aportan nada bueno aunque vayamos con la mayor de las ilusiones. Tus padres y
hermanos son todo para ti hasta que formas tu familia y ésta pasa a primer
plano, eres todo y más para esas personas que amas sin cuartel, queremos las
zapatillas de correr por y para ellos sin un descanso ni tregua, necesitas
muchas veces que te miren como tú lo haces o que demuestren un algo de tanto y
de todo, y en ese proceso de años y años se te olvida lo más importante, que eres
tú mism@. No te das un minuto para respirar y pensar en ti, siempre descuidando
de un@ mism@ por mor de los demás.
Pues mal, muy mal, hay que cambiar el chip, apagar
el móvil y hacer esas cosas que llevan siglos en lista de espera, lo que
siempre quisiste hacer y faltó tiempo, aunque sobraran ganas, hazlo ahora,
escoge un par de horas para dedicar a tu persona, para cargar las pilas y poder
luego integrarte en lo diario. Mímate un poco, date cariño, porque el amor
propio no es egoísmo, es una necesidad que siente el alma de sanar muchos vacíos!!!
Mano
Figueira,2021
REFRÁNS E DITOS POPULARES (recopilados dos séculos XVIII e XIX) (25)
O cariño que che teño e mai-l-o que ch´hei de ter
caben n´a folla d´un fento e ha de quedar sin hencher. (popular)
Nenas de Castro-Loureiro deijá pasa-l-as d´a Ulla
con ferreñas e pandeiro. (popular)
Fun à túa casa, por verte, e ajejei po-l-o
ferrollo; a ladra de tua nai meteum´un pau por un ollo. (popular)
Ti que ll´as dèches, fervellasberzas vòlvell´as
nòces; Tòrna detras co-as castañolas, pròme d´as moscas.
Ti ¿què fas? Fervellasberzas? ¿ti que fas,
fervellasberzas?
Eu remendo os meus calzons, compoño as miñas
polainas...(poesia popular)
Festa d´un dia n´acaba unha casa e, s´è de mais
acabari-a quizais.
Pòbre, à festa convidado, tira a barriga de mal
ano. (dito popular)
As túas fèstas rapàs, lèvan algo de veneno;
pòrque, cando ti m´as fas eu non sei que diaño teño. (cant. Popular)
Unha nòite me colleron n´unha fiada de lan; unha
nòite me colleron; outra non me collerán. (cant popular)
Fiandeira, ¿què fiache? Pr´onde fuche? Pr´onde
andache, qu´en Marzo non blanqueache?
Fianza , en Dios, qu´è santo vèllo.
N´o tempo e n´a mòrte n´hai fianza. (ditos populares)
Jesús Guimarey
Mascaró,2021
sábado, 20 de marzo de 2021
REFLEXIÓN...PARABÉNS, MEU SOL
Hai días que marcan a vida...
A FILOSOFÍA PAGA A TRAIDORES
Nos últimos anos estase a producir en min un cambio intelectual moi importante, e que me está deixando a sensación de que son un traidor á filosofía, a carreira que estudei e a vocación máis querida da miña mente. Cada vez leo máis narrativa (novelas ou conxuntos de relatos) e cada vez menos ensaios filosóficos. Incluso os ensaios que leo con máis frecuencia teñen máis que ver coa divulgación científica ou coa filosofía práctica que coa filosofía pura. E digo cambio intelectual moi importante porque sempre desfrutei máis de frases como: De “necesariamente, o que se coñece é verdadeiro” non pode concluírse loxicamente que “o que se coñece é necesariamente verdadeiro”, que de frases como Hamal está nervioso. Non deixa de mover as mans coma se temese que os dedos se engoumasen. Xa non. Agora prefiro estas últimas (por certo, o comezo da moi recomendable novela de Antón Riveiro Coello, O paraíso dos inocentes). Pero debo aclarar dúas cousas. A primeira, que é simplemente unha evolución de gusto persoal, e unha evolución, estou seguro, que pode dar marcha atrás en calquera momento. Nin antes consideraba mellor a linguaxe abstracta da filosofía, nin agora considero mellor a linguaxe concreta da narrativa. A segunda, que en ningún caso renunciei, menos aínda rexeitei, a lectura (que sigo necesitando, pero con menos frecuencia) de libros de filosofía, digamos, pura.
E dun deses libros (do que extraín a cita anterior), quería falar agora. Titúlase Nietzsche contra Foucault. Sobre la verdad, el conocimiento y el poder, e foi escrito polo filósofo francés Jacques Bouveresse. Non tema o lector. Non vou resumilo nin abordar os complexos (tan complexos que, pola miña falta de rodaxe actual, tardei en entrar nas argumentacións) problemas filosóficos que trata. Limitareime a falar do primeiro capítulo, A obxectividade, o coñecemento e o poder, transcrición dunha conferencia que o autor impartiu no Centro Pompidou de París no ano 2000. É un texto no que Jacques (perdoade a confianza, pero a un filósofo que actúa coma este non podo deixar de consideralo un amigo) critica con rigor e firmeza, tanto o contido como a forma, da concepción foucaultiana da verdade, desde as contradicións, ambigüidades ou confusións nas que cae, ata a sorprendente ignorancia dalgunhas esixencias filosóficas básicas que un teórico da verdade non debería esquecer.
Pero, con ser apaixonante ese diálogo crítico nos cumios da abstracción filosófica, non foi o que me motivou a escribir este texto. Porque o máis marabilloso desa conferencia está, ao meu entender, que considero a filosofía máis un como que un qué, nos parágrafos finais. Despois da demoledora crítica que lle fai, Bouveresse acaba concluíndo que tanto o tipo de disidente que era Foucault, como o modelo do filósofo disidente en si mesmo, parecen hoxe en día máis ben anticuados e arcaicos. E, deseguido, fai un comentario (e perdóeseme a énfase) que é absolutamente marabilloso: Porén, considero que precisamente o que parece telo afastado de nós é tamén aquilo que o fai tanto máis necesario hoxe en día. Cando vemos a cantidade de intelectuais eminentes que aceptan sentarse á mesa da patronal do Movemento de Empresas de Francia para discutir o problema da refundación social, podemos pensar que o que máis dolorosamente se bota en falta é sen dúbida o tipo de ironía que Foucault era capaz de mostrar non só sobre o sistema liberal triunfante, senón sobre o comportamento do ámbito intelectual. E atención a un remate que, se todos tivésemos en conta (no como, non no que) á hora de analizar o mundo, este sería, sen dúbida, moito mellor: Por iso podo concluír con toda sinceridade que nada é ao meu xuízo máis urxente e máis indispensable hoxe en día que ler e reler a Foucault.
Aristóteles criticou duramente a Platón, pero admirábao. Tomé de Aquino criticou duramente a Agostiño de Hipona, pero admirábao. Descartes criticou duramente a Tomé de Aquino, pero admirábao. Kant criticou duramente a Hume, pero admirábao. Marx criticou duramente a Adam Smith, pero admirábao. Nietzsche criticou duramente a Cristo, pero admirábao. Bouveresse critica duramente a Foucault, pero admírao. Esa é, para min, a verdadeira esencia da filosofía. Ver os puntos débiles dos teus argumentos, ver os puntos fortes dos argumentos dos teus antagonistas. Así que non debo preocuparme por ser un traidor. Un novelista pode criticar duramente a filosofía e admirala e lela e escribila. Un filósofo pode criticar duramente a narrativa e admirala e lela e escribila.
X.Ricardo Losada
RÍO
Tú, que
has surgido
de una simple gota de agua
o un copo de nieve
y fuiste creciendo
bebiendo a lo largo de tu cauce
de tus afluentes
haciéndote mayor paso a paso
hasta convertirte en un río caudaloso
alimentando diversa flora y fauna
soportando a tus espaldas
todo tipo de embarcaciones
de ejércitos invasores
cruzado por enormes puentes
para salvar las distancias
regando huertas y prados
por el bien de la humanidad
más tú, nunca te detienes
sigues tu ruta al mar
unas veces lentamente
otras formando enormes cascadas
gracias a tí se construyeron
grandes pantanos
se han escrito novelas
se han rodado películas
tu no entiendes de fronteras
ni de razas ni creencias
tú, lo soportas todo
en tu largo caminar
y al final de tu curso
cansado de tu largo viaje
entregas tus mansas aguas
al mar océano.
Miguel
Alberto,2021
REFRÁNS E DITOS POPULARES (Recopilados dos séculos XVIII e XIX) (24)
Facenda de
Crègo da-a Dios e leva-a o dèmo.
O qu´à sòlas fas n´a casa, poidan todos ver n´a
plaza.
Fai o que che digo e non faga-l-o qu´eu fago, ou
fai o qu´o crego dijere e non faga-l-o qu´el fixère.
Nadie as faga, que tarde ou cedo, todas se pagan.
Non todo o que se di se fai, nin todo o que fai se
di.
Pensa mòito e fala pouco.
O moito falar è vicio. (ditos populares)
Favores que me fixèche n´a cara me vas votando.
Favores non dan amores; libre quedo eu ch´os
pagando. (cant. Populares)
Fàrtas´un de comer e de beber e non se farta de
saber.
Non peca de gula quèn nunca tuvo fartura. (ditos populares)
Estrèliña d´a fartura, aluméame, alumea, mentras
que non vè a lua. (cant. Popular)
Dijo no monte unha vèlla; vaite febreiriño corto,
c´os teus dias vint´e oito, que, si tiveras mais catro, non quedaba can, nin
gato, Febreiriño contestou moito: os teus becerriños oito: deija que meu irman
Marzo hàch´os de volver en catro. (Anónimo)
Jesús
Guimarey Mascaró,2021
TRISTE ESPERANZA
Tú te reías
mientras yo te esperaba
entre penas y alegrías
mis días yo quemaba
te esperaba
sin saber si volverías
en silencio te añoraba
mientras tú te divertías
la soledad
hizo nido en mi pecho
mientras yo estaba en el suelo
volaba libre el jilguero
la noche
se hizo eternamente oscura
un cielo sin estrellas
y sin la luz de la luna
y yo esperaba
que un día tú volvieras
que supieras que el amor
renace en primavera
pero al llegar el verano
yo dejé de esperarte
porque el amor que no se cuida
acaba por marchitarse.
Paki
Espiño,2021
LADEIRAS MOLLADAS
Estampado
de amarelo
quedou a veiga é o prado
engaiolándose o sol
nos primeiriños de Marzo
ven de sacudilo inverno
coas bagoas espalladas
en longos carreiros de auga
pola ladeira baixando
faise a tristura do Ceo
e rise o mar tocado nel
xa perdeu o tempo o día
e deíxouse estar con él
bicos dá o sol no mar
cando está prendendo a noite
saca as galas máis fermosas
pedíndome que as escoite
chegan as flores sorrindo
subindo pola ladeira
dándolle a benvida ó día
debuxando a súa bandeira
mézclase o día coa noite
coa calma da marea
vai subindo e vai baixando
acariñando na area
as estrelas insumisas
van retrasando a chegada
para deixar deitalo sol
na súa cama dourada.
M. Dolores
Ríal,2021