O CHAUVINISMO DAS XOUVAS

 

En termos absolutos, Dieste esaxerou ao comparar o seu Rianxo natal coa Atenas de Pericles. En termos

relativos, teño as miñas dúbidas. Que nun Rianxo no que dous terzos da poboación eran analfabetos, e

no que os mestres ensinaban o catecismo do padre Astete, xurdisen tres personalidades como Castelao,

Dieste e Manoel Antonio, autorizábao a facer esa comparación.

Hai días en que tamén eu teño ganas de esaxerar e dicir que o Rianxo actual é coma Nova York.

Música, escultura, pintura, xadrez, novela, poesía, teatro, remo, piragüismo, kung-fu, culturismo,

televisión... É impresionante a cantidade de artistas e deportistas rianxeiros que están triunfando máis

alá das nosas fronteiras. Tanto, que, nun exceso de chauvinismo, fártome de recordar esa canción que

se está a converter no himno oficioso de Rianxo, Pájaro Pinto, e que fai referencia a unha época de

fartura de xoubas e de euforia na vila: “Para ser bo mariñeiro / hai que nacer en Rianxo, / e comer o pan

de broa / para ter o peito ancho”. O mesmo se podería dicir da fartura de deportistas e artistas actuais.

O outono pasado lin nunha cafetería de Rianxo a noticia de que lle deran o premio Loewe, o máis

importante de poesía en español, a Diego Roel, un escritor arxentino, e pouco despois, Paula, a

camareira, díxome que era curmán seu, que os seus avós naceran en Rianxo, e que a súa bisavoa era

curmán de Castelao. Como tamén me dixo que ía vir a Rianxo en abril, púxenme en contacto con el para

que dese unha charla no instituto. Sorprendeume o interese que tiña en presentar o seu libro en Rianxo.

Ata que me revelou que estivera aquí dúas veces, e que se sentía como na casa. “En la placa que

recuerda a los hijos de Rianxo que murieron en el mar —díxome—, figura mi bisabuelo. Cuando se

celebra O Día das Xentes do Mar dicen su nombre en la misa. Vicente Ordóñez”.

Se Milan Kundera ten razón cando di que é europeo quen sente nostalxia de Europa, Diego Roel é

rianxeiro. E como supoño que comería pouco pan de broa na súa vida, non nos queda outra que pensar

que herdou de seu bisavó un peito ben ancho.

Xosé Ricardo Losada